GODZINA GENIUSZU, czyli jak wspierać talenty ucznia

Samokształcenie to dobrowolne, samodzielne nienacechowane presją zewnętrzną zdobywanie wiedzy, umiejętności praktycznych, kompetencji kluczowych. Na samokształceniu bazuje metoda GODZINY GENIUSZU, która nawiązuje do rozwijania pasji przez zabawę, wzmacnia pewność siebie ucznia i kształtuje wiele umiejętności, z kluczowymi włącznie.

Główne zasady GODZINY GENIUSZU opracowano już 80 lat temu. Ich istotą jest to, że pewien procent czasu przeznaczonego na pracę w klasie (na lekcji) oddaje się całkowicie do dyspozycji ucznia. Może on wykorzystać ten czas tak, jak chce, by realizować własne plany czy projekty. Może zająć się tym, co go najbardziej interesuje, pasjonuje, by zrealizować, stworzyć coś, czym podzieli się potem z resztą klasy.

O skuteczności tej metody w rozwijaniu kreatywności świadczy to, że z powodzeniem wykorzystywana jest także przez dorosłych przedsiębiorców. Dzięki niej na przykład pracownicy firmy 3M wymyślili żółte samoprzylepne karteczki, a zatrudnieni w Google opracowali gmaila.

Temat, treści, formę, sposób realizacji, sposób prezentacji – o tym wszystkim decyduje uczeń.

Ingerencja nauczyciela ogranicza się do zapewnienia możliwości działania uczniów. By metoda naprawdę zadziałał – powinien powstrzymać się przede od komentowania, krytykowania (nawet konstruktywnego) czy kontrolowania postępów prac uczniów. Efekt końcowy jest ważny, uczniowie nie powinni jednak odczuwać presji związanej z ukończeniem pracy czy projektu. Zdarzają się przypadki, że nie materializuje się on w zamierzonej wersji. To nic – w tej metodzie najważniejszy jest sam proces zdobywania wiedzy, przygotowywania materiałów, szukania współpracowników, przechodzenia przez kolejne etapy pracy.

Istotne, by w czasie realizacji GODZINY GENIUSZU uczeń nie postępował w myśl zasady „wszystko mi wolno”. Nauczyciel pozwala uczniom zajmować się tym, co chcą, ale czuwa, by w grupie nie panował chaos.

1. Zgoda i zainteresowanie uczniów

Zanim przystąpi się do pracy tą metodą, warto zapytać uczniów, czy chcą z niej skorzystać.

2. Samodzielny wybór tematów przez uczniów

Istotna jest tu motywacja: uczeń wybiera sam, czym chce się zajmować, jest twórcą – nie odtwórcą, nie odbiorcą. Warto zwrócić uwagę, by propozycje uczniów były możliwe do wykonania.

3. Realizacja

Uczeń przechodzi cały proces przygotowania swojego dzieła samodzielnie. Jak wspierać zdolnego ucznia? Należy pamiętać o trzech głównych zasadach pracy metodą GODZINA GENIUSZU: uczniowie są twórcami (nie kopiują działań, nie są tzw. konsumentami), najważniejszy jest sam proces (nie końcowy efekt, produkt), nieukończenie pracy to nie tragedia (błędy to normalna sprawa).

4. Prezentacja

Dobrze, by uczeń zaprezentował prototyp, wersję wstępną swojego dzieła. Może przedstawić go kilku osobom, komuś spoza szkoły – ważne, by miał informację zwrotną dotyczącą odbioru i tego, czy jego idea jest dobrze rozumiana. Sugestie na tym etapie mogą być i cenne, i bolesne – warto wspomnieć o tym uczniom.

– Wykorzystanie pasji, wiedzy i umiejętności samodzielnie zdobytych przez ucznia.

– Motywująca radość z możliwości decydowania, dokonywania wyborów.

– Możliwość przedstawienia poglądów ucznia, prezentacja jego aktywności, przemyśleń.

– Satysfakcja z możliwości pokazania swojego pomysłu, dzieła.

– Przygotowanie do różnych etapów twórczej pracy, nauka na błędach (uczeń przeżywa pierwsze niepowodzenia, ale też szybko się uczy, że pomyłka, powtórka, poprawka są wkalkulowane w pracę twórczą).

– Zwiększenie motywacji do nauki (nie tylko przedmiotu, na którym pracuje się metodą GODZINY GENIUSZU).

– Wzmocnienie wiary we własne możliwości zdobywania wiedzy i umiejętności, przekonanie o sile sprawczej, odkrywanie mocnych stron, rozwijanie ich.

– Pomoc w odnalezieniu miejsce w grupie, w społeczności szkolnej.

– Zwiększenie kreatywności uczniów.

– Kształcenie umiejętności pracy w grupie, współpracy.

– Oswojenie z sytuacją prezentacji (przezwyciężenie tremy, jaka pojawia się przed wystąpieniem przed grupą rówieśniczą).

Tekst: Artur Maciak/ www.sloweducation.pl